>
logo
asset
asset
เจิงช่าง

งานการออกแบบของสล่าแจ๊คจะใช้วัสดุที่ผสมผสานกัน ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก ปูนและไม้ แต่ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กและโครงสร้างไม้ แล้วแต่ละส่วนในงบประมาณของวัด

โครงสร้างประกอบด้วย ๒ รูปแบบ คือ

  1. ระบบโครงสร้างม้าต่างไหม จะมีขื่อย่อยเป็นตัวรับน้ำหนักจากหลังคาและถ่ายน้ำหนักลงมายังขื่อม้าต่างไหน ซึ่งส่วนใหญ่วัดในล้านนาจะใช้ระบบโครงสร้างนี้
  2. ระบบโครงสร้างต่างโย จะมีเสาสะโก๋นมาเป็นตัวช่วยถ่ายโอนน้ำหนักจากหลังคา และจะไม่มีขื่อย่อยมารับน้ำหนักเหมือนโครงสร้างม้าต่างไหม

สล่า-วัด

ประดับตกแต่งด้วย “ความพอดี” คือประดับตกแต่งไม่มากไปและไม่น้อยไป ตกแต่งแต่พองาม อาจจะใช้การประดับตกแต่งจากไม้ ปูนหรือแบบผสมผสานที่คลุกเคล้ากันไป นอกจากความพอดีแล้ว การประดับตกแต่งต้องเป็นการเรียงร้อยเรื่องราวในวิหาร ๑ หลังให้เป็นเรื่องเดียวกัน เพื่อเข้าถึงความรู้สึกของผู้คนที่เข้ามากราบไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในวัด

สล่า-วัด

“สล่า” หรือช่าง ต้องเป็นผู้ที่มีองค์ความรู้ มีความพยายามและตั้งใจจริงๆ เพราะในอดีตไม่ได้มีโรงเรียนช่าง ไม่ได้มีองค์ความรู้ที่หาได้ง่ายเหมือนในปัจจุบัน เพราะฉะนั้นการจะเป็นสล่าได้ต้องมีองค์ความรู้ ๓ ประการ ได้แก่ ยกตัวอย่างเช่น ในสมัยก่อนจนถึงปัจจุบัน สล่าส่วนใหญ่แล้วจะเป็นน้อย (เณรที่ลาสิกขา) หรือหนาน (พระที่ลาสิกขา) แสดงว่าสล่าต้องมีองค์ความรู้ ๓ ประการแล้วจึงจะมาเป็นสล่าได้ ในการสร้างวิหารจะเริ่มตั้งแต่การวางผัง โดยวิหารแต่ละวัดจะหันหน้าไปทางทิศตะวันออกหรือทิศเหนือ ซึ่งในการสร้างวิหารแต่ละเดือน การวางผังอาคารอาจจะไม่เท่ากัน เพราะจะสร้างเดือนไหนเราจะใช้ตะวันของเดือนนั้นเป็นตัวกำหนดทิศ ซึ่งวิหารบางหลังใช้การวางผังเป็นปี เพื่อให้ได้ความแม่นยำและแน่นอนตามหลักดาราศาสตร์ผนวกกับความเชื่อที่สืบต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น

  1. องค์ความรู้ด้านดาราศาสตร์ โหราศาสตร์ ฤกษ์ยาม ทิศทาง โลกธาตุ เพื่อเรียนรู้การปรับตัวแล้วเข้าใจธรรมชาติ ซึ่งในสมัยก่อนไม่ว่าการสร้างบ้านหรือการสร้างวิหารล้วนแล้วแต่ใช่องค์ความรู้นี้อยู่แล้ว เพราะในการสร้างวิหารจะสร้างตามตะวัน คือด้านตะวันออก ตะวันตก แต่การสร้างบ้านจะสร้างขวางตะวัน เพราะดูในเรื่องของทิศทางแดด ลม ฝน การระบายอากาศและแสงสว่าง
  2. องค์ความรู้ด้านวรรณกรรมทางพุทธศาสนา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องกฎ ข้อห้าม พระวินัย ชาดก อานิสงส์จากการทำบุญ เรื่องเล่า นิทานท้องถิ่นหรือตำนานที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนา เพื่อให้องค์ความรู้เหล่านี้ที่ได้สอดแทรกเข้าไปในความเชื่อไม่บิดเบือนไปจากพุทธประวัติ
  3. องค์ความรู้ระเบียบวิธีการงานเชิงช่าง เป็นอีกปัจจัยสำคัญที่เป็นองค์ความรู้ของสล่า เพื่อใช้ในการเลือกวัสดุ งานโครงสร้าง ภูมิปัญญางานก่อสร้าง การประดับตกแต่ง ที่เห็นถึงความงาม

สัดส่วน
          มอก = แนวขวาง
          โฉลก = แนวยาว

สล่า-วัด

ขื่อเป็นนาย

ขื่อเป็นนาย

ลวดลายประดับตกแต่ง
          ลายแกะสลักไม้ ลวดลายพื้นเมืองล้านนาลำปาง
          ป้านลมเชียงแสน แนวความคิดจากอิทธิพลเชียงแสน

ลวดลายประดับตกแต่ง
ตัวอย่างงานวาดและเขียน